Suriye iç savaşının ardından muhaliflerin ele geçirdiği Hatay'ın karşısında bulunan İdlib, son 2 yıl içerisinde Esad rejiminin kontrolü sağladığı yerlerde bulunan muhalif ve sivillerin tahliye edildiği adres olarak gündeme geldi. Muhalif ve zorunlu tahliyelerinin ardından nüfusu yaklaşık 4 milyona ulaşan İdlib, Esad güçlerinin Deraa'da da kontrolü sağlamasıyla Suriye'de rejim karşıtlarının son kalesi oldu. İdlib, Temmuz ayı sonunda Esad rejimi tarafından yeni hedef olarak belirlendi. Rejim, ele geçirmek istediği İdlib kırsalındaki bölgelere Rusya'nın da desteğiyle havadan ve karadan saldırı başlattı. Binlerce kişi saldırıların ardından evlerini terk ederek güvenli gördükleri bölgelere göç etmek zorunda kaldı. İran'da yapılan görüşme sonrası geçen 17 Eylül'de Soçi'de bir araya gelen Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İdlib'de kurulacak silahlardan arındırılmış bölgedeki muhalif grupların ağır silahlarını teslim ederek çıkarılmasını ve bölgenin Türk ve Rus askerlerince korunmasını kararlaştırdı. 30 BİN SİVİL YENİDEN EVLERİNE DÖNDÜ Günlerce saldırı altında olan ve büyük tedirginlik yaşanan İdlib'e, Türkiye ile Rusya arasında varılan mutabakat ile huzur geldi. Hava bombardımanının son bulduğu İdlib'ın güneyi ile Hama'nın kuzeyindeki kırsal bölgelere ise Esad rejimi mutabakatı ihlal ederek karadan azaltmış olsa da zaman zaman saldırılarını devam ettirdi. Mutabakatın getirdiği huzurun ardından bombardıman nedeniyle bulundukları yerlerden ayrılan 30 bini aşkın sivil de yeniden evlerine döndü. SİLAHLARIN ÇEKİLMESİ BAŞLADI Kentin yarısından fazlasında kontrolü elinde bulunduran Heyeti Tahriri Şam (HTŞ) ilk etapta kabul etmediğini açıkladığı mutabakata, ılımlı muhaliflerin ve sivillerin baskısının ardından sessiz kalarak uyacağı sinyallerini vermeye başladı. Cephe hattındaki ağır silahların çekilmesi işlemine de geçen hafta başlandı. Son birkaç gündür hız kazanan geri çekilme kapsamında 16 muhalif grubun bir araya gelerek oluşturduğu Ulusal Kurtuluş Cephesi, cephe hattındaki ağır silahlarını Türk askerlerin kontrolünde çıkarmaya başladı. Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin yanı sıra kendi bölgelerini korumak amacıyla cephe oluşturan küçük muhalif gruplar da ellerinde bulunan; havan, top, grad rampaları ve orta menzilli isabet füze rampalarını çekmeye başladı. Ağır silahların çekilme işlemi devam ederken, HTŞ kontrolündeki bölgelerdeki ağır silahların da önümüzdeki günlerde cephe hattından çıkarılacağı belirtiliyor. CEPHELER TUTULMAYA DEVAM EDECEK Ağır silahlardan arındırılan cephelerde bundan sonraki süreçte rejim karşıtlarının nöbet ve gözlem faaliyetleri ise devam edecek. Hafif silahlarla cephelerini korumayı sürdürecek olan muhalifler, aynı zamanda olası saldırılara karşı bulundukları alanlara siper ve kara harekatına karşı hendek kazma işlemi başlattıkları öğrenildi. SİLAHSIZLANMA BÖLGESİNİN SINIRLARI BELİRLENDİ Öte yandan İdlib'de Türk ve Rus askerlerince yapılan çalışmayla silahtan arındırılmış bölgenin sınırları da belirlendi. Lazkiye, Hama ve Halep ile sınır komşusu olan İdlib çevresinde belirlenen silahtan arındırılmış bölgenin derinliği bazı noktalarda 15 bazı noktalarda ise 20 kilometreyi buluyor. 15 Ekim'e kadar ağır silahlardan arındırılacak olan bölgede, bu tarihten itibaren garantör ülke olarak Türkiye ve Rusya koordineli şekilde devriyeler yaparak, hem güvenliği sağlayacak hem de rejim ve muhaliflerin mutabakatı ihlal etmesini engelleyecek. Ateşkesin devamlılığının ön planda tutulduğu devriye görevini yapan Türkiye ve Rusya, bunun yanı sıra radikal grupların da İdlib'den çıkarılmasına yönelik de çalışma yürütecek. Türkiye devriye görevinin yanı sıra 'Gerginliği Azaltma Kontrol Gücü' olarak bulunduğu İdlib'deki 12 gözlem noktasındaki faaliyetlerini de sürdürecek. ESAD'DAN KAFA KARIŞTIRAN AÇIKLAMA Öte yandan ağır silahların çekilmesiyle gündeme gelen İdlib'e ilişkin Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın bugün yaptığı açıklamalar ise kafa karıştırdı. Esad, ateşkesin devamlılığı için Türkiye ve Rusya garantörlüğünde oluşturulan silahtan arındırılmış bölgeye ilişkin Soçi mutabakatını geçici eylem olarak gördüklerini ve İdlib'i yeniden ele geçireceklerini ileri sürdü. Esad, Soçi mutabakatı ile sahada kazanımlar elde ettiklerini söyleyen ve İdlib'i ele geçirmeye ilişkin düşüncelerinin değişmediği mesajı tepkilere yol açtı.